Radio Plus 102.2 FM
call + 383 44 776 000
Dëgjo Radio Plus Live
Sot shënohet 1 Maji, një nga ditët më të rëndësishme për punëtorët anembanë botës. Kjo ditë nuk është thjesht një ditë pushimi – por një ditë që i ka rrënjët në luftën për të drejtat e punëtorëve, kushte më të mira pune dhe orar të rregullt.
Prej nga filloi?
1 Maji e ka origjinën në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, në qytetin e Çikagos. Më 1 maj të vitit 1886, qindra mijëra punëtorë dolën në protesta për të kërkuar një orar pune prej 8 orësh – një kërkesë që sot na duket normale, por që atëherë ishte revolucionare.
Tragjedia e Haymarket
Në datën 4 maj 1886, protesta në Çikago mori një kthesë tragjike gjatë një tubimi në Haymarket Square, ku shpërthimi i një bombe dhe reagimi i policisë shkaktuan vdekje dhe plagosje. Shumë liderë të lëvizjes u arrestuan dhe disa u ekzekutuan. Kjo ngjarje tronditi opinionin publik botëror dhe shënoi këtë ditë si simbol të sakrificës së punëtorëve.
Kur u njoh zyrtarisht?
Në vitin 1889, Kongresi i Dytë i Internacionales Socialiste në Paris vendosi që 1 Maji të jetë dita ndërkombëtare e punëtorëve – një ditë për solidaritet global dhe për të kërkuar të drejtat e punës dhe dinjitetit.
Si shënohet sot?
Në shumë vende, 1 Maji është ditë pushimi zyrtar dhe shënohet me marshime, tubime dhe ngjarje kulturore. Sindikatat e punëtorëve e shfrytëzojnë këtë ditë për të ngritur zërin për paga më të drejta, kushte të sigurta pune dhe barazi në vendin e punës.
1 Maji në Kosovë dhe Shqipëri
Edhe në Kosovë dhe Shqipëri, 1 Maji njihet si ditë pushimi, dhe shpesh shoqërohet me aktivitete simbolike, protesta të organizuara nga sindikatat apo thirrje publike për respektimin e të drejtave të punëtorëve, sidomos në sektorët me paga të ulëta dhe punë të pasigurt.